تفسیر صورت سود وزیان 

صورتحساب سود و زیان، صورتی است که وضعیت فعالیتهای مالی یک شرکت و نتایج عملیات آن را طی یک دوره مالی نشان می دهد. در صورتحساب سود و زیان، درآمد تحقق یافته در یک دوره مالی با هزینه های انجام شده در همان دوره مقایسه می شود، تا قابلیت سودآوری شرکت مشخص گردد.

در صورت سود وزیان درآمدها و هزینه های تحقق یافته با هم در مقابل هم قرار میگیرند و سود نهایی را گزارش می دهند . 

نکته مهم : در صورت سود و زیان درآمدها و هزینه های تحقق نیافته مثل افزایش قیمت دارایی هایی مثل ملک ، لحاظ نمیشود . مثلا اگر ملکی را 5 سال پیش برای شرکت به قیمت 100 واحد خریداری کرده باشید و در سال جاری ، ارزش بازاز همین ملک 500 باشد ، 400 واحد مازاد قیمت بازار و قیمت تمام شده قبلی در حسابداری تا زمانی که شرکت اقدام به تجدید ارزیابی نکرده باشد ، در سیستم حسابداری به عنوان درآمد منعکس نمیشود .

در ضمن حتی اگر در سال جاری اقدام به تجدید ارزیابی بکنیم و ملک مزبور را به قیمت 500 واحد در سیستم مالی ثبت کنیم ، باز هم آن 400 واحد مازاد ، به عنوان درآمد تحقق یافته شناسایی نمیشود . فقط به عنوان یک درآمد تحقق نیافته در سود و زیان جامع منعکس میگردد .

یادگیری سریع : در صورت و سود وزیان فقط هزینه ها و درآمدهای تحقق یافته می آیند .

درآمدها و هزینه ها

در یک صورتحساب سود و زیان، فروشها نشان دهنده مجموع مبالغ وصول شده از مشتریان، بابت فروش محصوالت ساخته شده و به فروش رفته و یا خدمات ارایه شده در طی یک دوره مالی حسابداری می باشد.

هزینه ها: در صورتحساب سود و زیان، به منظور کمک به استفاده کنندگان از صورتها و گزارشات مالی به روشهای مختلفی طبقه بندی می شوند. این طبقه بندیها می تواند بر مبنای طبیعت و ماهیت هزینه ها، دوره حسابداری که هزینه ها به آن مربوط می شوند، رفتار و گرایش هزینه ها در برابر سطوح فعالیت، ارتباط هزینه ها با محصول و غیره باشد

بر مبنای این طبقه بندی، هزینه ها را می توان به دو دسته کلی تقسیم نمود:

الف: هزینه های عملیاتی

ب:هزینه های غیرعملیاتی

الف: هزینه های عملیاتی:

شامل کلیه هزینه های است که طی یک دوره مالی، برای عملیات عادی شرکت جهت تحصیل درآمد و سود اتفاق افتاده اند، نظیر بهای تمام شده کالای فروش رفته، هزینه های توزیع و فروش و هزینه های عمومی و اداری.

1 -بهای تمام شده کالای به فروش رفته:

در شرکت های تولیدی، شامل هزینه های مواد مستقیم، دستمزد مستقیم و سربار ساخت کارخانه می باشد.

مواد مستقیم، شامل؛ کلیه هزینه موادی است که بخش جدای ناپذیر از کالای ساخته شده و به فروش رفته را تشکیل داده و مستقیما در محاسبه بهای تمام شده کالای ساخته شده و به فروش رفته منظور می شود

هزینه دستمزد مستقیم، شامل؛ کلیه هزینه کاری است که به طور مستقیم صرف تبدیل مواد اولیه به کالای ساخته شده و به فروش رفته می گردد.

سربار ساخت کارخانه، شامل کلیه هزینه های تولیدی است که در کارخانه به وقوع می پیوندد و نمی توان آنها را به سهولت و به طور مستقیم به کاالهای ساخته شده و به فروش رفته اختصاص داد.

2 -هزینه های توزیع و فروش:

شامل آن دسته از هزینه هایی هستند که مربوط به عملیات فروش و توزیع کالاهایی ساخته شده شرکت می باشند. مانند هزینه حقوق و دستمزد کارکنان فروش و قسمت توزیع، هزینه آگهی و تبلیغات و غیره.

3 -هزینه های عمومی و اداری:

شامل آن دسته از هزینه هایی هستند که مربوط به اداره امور شرکت می باشند و ارتباطی با عملیات فروش و توزیع ندارند. مانند هزینه حقوق کارکنان حسابداری، حقوق مدیرعامل، هزینه ملزومات اداری وغیره.

استهلاک : یک هزینه عملیاتی است. استهلاک، نتیجه فرآیند حسابداری تخصیص بهای تمام شده، یا ارزش استاندارد دارایی ثابت، یا گروهی از داراییها پس از کسر ارزش اسقاط ،(اگر وجود داشته باشد) به برآورد عمر مفید این داراییهاست.

سایر درامدها و هزینه ها: سایر درآمدها و هزینه ها، شامل؛ اقلامی هستند که ناشی از مبادلات  غیرمستقیم و غیرمرتبط با عملیات عادی شرکت می باشند. سایر درآمدها و هزینه ها شامل سود سهام دریافتنی ناشی از سرمایه گذاری در سهام شرکتها، سود اوراق مشارکت دریافتنی، سود اوراق مشارکت پرداختنی، سود تسهیلات  و وامهای بلندمدت پرداختنی، درآمد حاصل از اجاره، درآمد حاصل از حق امتیاز، حق تالیف، حق اختراع، سود و زیان ناشی از فروش داراییها و سایر اقلام دیگر، می باشند.

عملیات غیرمستمر

عملیات غیرمستمر، آن دسته از عملیات یک شرکت هستند که فروخته شده اند، واگذار شده اند و یا به عبارت دیگر مصرف گردیده اند. نتایج عملیات مستمر، باید به طور جداگانه از عملیات غیرمستمر در صورتحساب سود و زیان گزارش شوند و سود و زیان ناشی از بخش عملیات مستمر، می بایست؛ جلوتر از بخش عملیات غیرمستمر گزارش شوند.

اقلام غیرمترقبه :

اقالم غیرمترقبه، وقایع طبیعی یا مبادلاتی هستند که اولا ، در آینده انتظار وقوع آنها نمی رود و ثانیا غیرمعمول و غیرقابل پیش بینی هستند. بنابراین، یک قلم تنها زمانی غیرمترقبه محسوب می شود که هر دو ضابطه فوق را دارا باشد. اگر هریک از رویدادها و شرایط محیطی زیر رخ دهند، در این صورت اقلام غیر مترقبه بر روی سود و زیان شرکت تاثیر مهمی خواهند گذاشت

1 -خسارات و بلایای طبیعی مهم، نظیر وقوع یک زمین لرزه یا طوفان و سیل

2 -مصادره یا سلب مالکیت داراییها توسط یک دولت خارجی

3 -ممنوعیت اشتغال به فعالیتی از طریق تصویب یک قانون جدید یا تعدیل قانون

اقلام غیرعادی و اقلام غیرمستمر

همان گونه که بیان شد، اقلام غیرمترقبه از رویدادهایی ناشی می شود که هم ماهیت غیرعادی دارند و هم وقوع آنها در آینده قابل پیش بینی نیست. اما اگر رویدادی رخ دهد که هر دو ضابطه مزبور را یکجا دارا نباشد، نمی تواند غیرمترقبه محسوب شود.

مثال اگر رویدادی تنها ماهیت غیرعادی داشته باشد یا تنها وقوع آن قابل پیش بینی نباشد، در این صورت به عنوان اقلام غیرعادی یا غیرمستمر طبقه بندی شده و در صورتحساب سود و زیان انعکاس می یابد. از جمله نکات قابل توجه برای تحلیلگران در مورد ارزیابی تخصصی صورت سود و زیان که در فصول آتی مورد بحث واقع خواهد شد به قرار زیر است:

1 -عوامل ترکیب دهنده فروش یا درآمد

2 -تعیین روند سوددهی شرکت

3 -برآورد میزان حساسیت فروش و سود در مقابل عوامل عملیاتی و اقتصادی

4 -تحلیل هزینه ها

5 -بررسی و تحلیل سود و زیان عملیاتی نسبت به سودو زیان غیر عملیاتی

6 -تجزیه و تحلیل سود متعلق به هر سهم

برای درک بهتر درس توصیه میشود به لینک مستقیم صورتهای مالی مربوط به شرکت سیمان شاهرود بروید

لینک دسترسی به صورت سود و زیان شرکت سیمان شاهرود

برای درک بهتر موضوع در برخی از محتواها ، سعی کردیم برخی از فیلم های آموزشی که در کلاسهای آموزشی بصورت لایو برگزار شده است را در اختیار کاربران قرار دهیم .

این محتوا با گویش و ادبیات دیگری تقدیم میگردد :

لینک صورت سود وزیان جامع شرکت شاهرود

لینک دسترسی به صورت وضعیت مالی سال مالی 98 شرکت سیمان شاهرود 

از زمانی که شرکتهای بورسی ملزم به ارایه صورتهای مالی بر اساس استانداردهای بین المللی ifrs شدند فرمت ترازنامه یا همون صورت وضعیت مالی تغییر قیافه داده و نحوه گزارش ان  تغییرات زیادی کرد .

عمده ترین تغییرات آن در شکل ارایه آن بود که در فرمت صورتهای مالی بر اساس استانداردهای ملی ایران به شکل تی انگلیسی بود ولی الان به خاطر رعایت استانداردهای بین المللی از شکل تی انگلیسی خارج شد ه و بصورت یک گزارش تغییر شکل داده .

در فرمت ترازنامه با حالت تی انگلیسی دارایی ها در سمت راست ترازنامه ثبت میشد و بدهی و حقوق صاحبان سهام در سمت چپ ترازنامه .

 تغییر عمده دیگری که کرد این بود که در ترازنامه قدیم نحوه طبقه بندی دارایی ها از دارایی های جاری شروع میشد ولی الان بر اساس استانداردهای بین المللی برعکس از دارایی های غیر جاری شروع میشه و همین تغییر فرمت را در بدهی ها هم داریم .

در شکل پایین فرمت صورت وضعیت مالی (ترازنامه )  سال 97 شرکت سیمان شاهرود را که بر اساس استانداردهای ملی ایران بوده را نشان میده و در شکل بعدی صورت وضعیت مالی (ترازنامه) همین شرکت را در سال 98 که بر اساس استانداردهای بین المللی تهیه شده را نشان میدهد . شما میتوانید با مقایسه این دو فرمت به تغییرات اعمال شده صورتهای مالی پی ببرید 

لینک ورود به صورت تغییرات در حقوق مالکانه شرکت سیمان شاهرود